Bij wind en weer: met loden blijft u altijd droog
Tegenwoordig is loden een wat minder bekende stof, maar het materiaal kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de 14e eeuw, in de tijd van de renaissance. Loden wordt gemaakt van zuivere scheerwol, wat de stof zijn warme, winddichte en ademende eigenschappen geeft. Dankzij deze kenmerken wordt loden beschouwd als een pionier onder de outdoorstoffen. De productie gebeurt zonder chemische toevoegingen, waardoor loden een duurzaam natuurproduct is. In de Alpenregio wordt het weefsel nog steeds in traditionele werkplaatsen verwerkt tot klederdracht en jagerskleding. De stof is meestal gemêleerd in grijs, olijfgroen, bruin of zwart en daardoor gemakkelijk te herkennen.
Zo wordt loden gemaakt
De scheerwol voor loden kleding is afkomstig van het Oostenrijkse bergschaap of van het merinoschaap uit Nieuw-Zeeland. De Oostenrijkse wol is wat ruwer, terwijl de merinowol zachter en soepeler aanvoelt. Afhankelijk van het type wol verschillen de eigenschappen van de lodenstof. De manier van vervaardigen zorgt voor meerdere lagen in de natuurlijke stof – juist deze gelaagdheid maakt loden zo bijzonder. De productie bestaat uit de volgende stappen:
- Eerst wordt het schapenhaar tot garen gesponnen. Hierbij ontstaan verschillende diktes en dichtheden, waardoor diverse soorten loden worden geproduceerd.
- In de volgende stap, het weven, wordt het gesponnen garen tot weefsel verwerkt. Afhankelijk van de weeftechniek ontstaan lodenstoffen met variërend gewicht en dichtheid. Omdat de stof geweven is, is zij steviger en vormvaster dan gebreide stoffen.
- Een bijzondere bewerkingsstap bij de productie van loden is het vollen. Dit proces geeft het geweven wolweefsel zijn typische lodenstructuur.
- De buitenkant wordt door middel van water en mechanische wrijving vervilt. Hierdoor ontstaat een glad oppervlak en wordt het weefsel afgesloten. Dit speciale proces zorgt ervoor dat de eenvoudige stof meerdere lagen krijgt. De buitenste laag beschermt tegen vuil, wind en ruwe weersomstandigheden, terwijl de binnenlaag stabiliteit en isolatie biedt.
- In sommige gevallen wordt de stof nabehandeld. Door de wolvezels met haken op te ruwen krijgen de lagen meer volume en kunnen ze warmte beter vasthouden.
- Een andere nabewerking is het kammen. Hierbij wordt de pool met een kam gelijkmatig in één richting gestreken. De overlappende vezels vormen zo een waterafstotende barrière.
Wat is het verschil tussen loden en vilt?
Voor leken is het verschil tussen loden en vilt nauwelijks te zien. Beide stoffen hebben als basismateriaal scheerwol, maar ze worden op verschillende manieren verwerkt. Vilt wordt niet geweven en bevat geen garen. De losse vezels worden met water, zeep en druk stevig met elkaar vervlochten, waardoor een viltschicht ontstaat – een dicht vlies van wolvezels. In tegenstelling tot vilt heeft loden een beperkte materiaaldikte: vilt kan enkele centimeters dikker zijn. Afhankelijk van het doel van het eindproduct wordt gekozen voor loden of vilt: vormvaste artikelen, zoals rugzakken, worden meestal van loden gemaakt, terwijl vilt wordt gebruikt voor flexibelere producten.
Hoe verzorg ik loden het beste?
Aangezien loden vuil- en geurafstotend is, volstaat het meestal om de kleding te luchten. Hang het kledingstuk buiten of bij een open raam en borstel het daarna licht af – het ziet er dan weer als nieuw uit. Moet u loden toch reinigen, gebruik dan koud of lauw water voor handwas. Te warm water kan krimp veroorzaken. Knijp het water voorzichtig uit de stof en laat deze aan de lucht drogen. Omdat loden gevoelig is voor hitte, moet u het kledingstuk binnenstebuiten strijken op lage temperatuur. Door de natuurlijke eigenschappen van wol is loden bovendien zelfreinigend – zelfs regenwater helpt bij het reinigen van de stof.
Wat wordt er van loden gemaakt?
Als natuurlijk en milieuvriendelijk materiaal heeft loden waardevolle eigenschappen: het is water- en winddicht, ademend, temperatuurregulerend, vuilafstotend en onderhoudsvriendelijk. Daardoor is het ideaal voor outdoor kleding. Mantels, jassen, vesten, broeken en mutsen worden vaak van deze robuuste stof gemaakt.
